کشور کانادا یکی از ایده ال‌ترین مقاصد برای افرادی است که به دلایل موجه بسیاری، قصد پناهنده شدن در یک کشور دیگر را دارند. کانادا سال‌های زیادی است که به افرادی که آن‌ها را به‌عنوان پناهنده پذیرفته است، خدمات مختلفی ارائه می‌کند. در واقع اگر به دولت این کشور ثابت شود که فردی به دلیل عدم وجود امنیت جانی یا برخی دلایل دیگر، قادر به رجوع به وطن و زندگی در کشور خودش نیست، ارائه خدمات به او و اعضای خانواده‌اش آغاز خواهد شد. بی‌تردید مهم‌ترین خدمتی که کانادا می‌تواند به این افراد بکند، پذیرش آن‌ها به‌عنوان پناهنده و اعطای تدریجی ویزای اقامت دائم است.
البته این بدیهی است که اقدام به دریافت ویزای پناهندگی کانادا کار بسیار دشواری است. دلایل ارائه‌شده توسط فرد به‌منظور قانع کردن این دولت برای پذیرش پناهنده باید بسیار مستدل، قابل‌اثبات و موجه باشند. تنها در این صورت است که دولت کانادا حاضر به پذیرش فرد به‌عنوان پناهنده خواهد بود.
اکنون اگر شما نیز مایل به کسب اطلاعات در خصوص چگونگی پناهندگی در کانادا هستید، این مطلب را بخوانید. در این مقاله به‌طور کامل در مورد شرایط پناهندگی به کشور کانادا و قوانینی پناهندگی در کانادا، صحبت خواهیم کرد.
شرایط پذیرش فرد به عنوان پناهنده در کانادا چیست؟
احتمالاً این اولین پرسشی است که باید در این مطلب به آن پاسخ داده شود. این موضوع که آیا شما که تصمیم به پناهنده شدن در یک کشور دیگر را دارید، شرایط پذیرفته شدن را دارید یا خیر؟! مسئله بسیار مهمی است. ضمن آن‌که قوانین کشورهای پذیرنده مهاجر اغلب سخت‌گیرانه و بعضاً متفاوت است.
در خصوص کشور کانادا و شرایط پناهنده شدن در این کشور باید گفت که به صورت کلی هر فردی که بتواند ثابت کند در وطن خودش به دلایل مختلفی که انجام جرم و کارهای غیرقانونی جزو آن نیست، مورد آزاد و اذیت جسمی و روحی قرارگرفته یا خواهد گرفت، می‌تواند برای پناهنده شدن در کانادا اقدام کند. در واقع دولت کانادا باید یقین حاصل کند که فرد درصورتی‌که در وطن خود بماند، یا به آن بازگردد با :
- شکنجه (روحی یا جسمی)
- مجازات بدون اثبات دلیل
- خطر آسیب جدی جانی
- خطر آسیب‌های جبران ناپذیر مالی
روبه‌رو خواهد شد.
در صورت اثبات این شرایط احتمال آن‌که کشور کانادا فرد را مورد حمایت خود قرار دهد، بسیار زیاد خواهد بود.
چگونه می‌توان دارا بودن شرایط پناهنده شدن به کانادا را به دولت این کشور اثبات کرد؟
بسیاری از افرادی که برای پناهنده شدن در کشور کانادا اقدام می‌کنند، ابداً واجد شرایط اخذ پناهندگی کانادا نیستند. این در حالی است که هرساله هزاران درخواست پناهندگی در کانادا به دست سازمان مهاجرت این کشور می‌رسد. پرونده‌های بی سرانجامی که تنها منجر به اعمال سخت‌گیری‌های بیشتر با متقاضیان جدید پناهندگی در کانادا می‌شود.
پروسه اعلام درخواست پناهندگی و بررسی پرونده متقاضی به این صورت است که پس از اعلام درخواست شما به‌عنوان متقاضی پناهندگی در کانادا، پرونده شما مورد بررسی مأموران یا افسران سازمان مهاجرت کانادا قرار می‌گیرد. نظر این افسران پرونده بسیار مهم است. آن‌ها شرایط اولیه شما را بررسی کرده و در صورت احراز اولین شروط تصمیم می‌گیرند که آیا پرونده شما را به هیئت مهاجرت و پناهندگان کانادا که با عنوان IRB شناخته می‌شود، ارجاع دهند یا خیر؟
IRB یک هیئت مستقل است که در مورد امور مهاجرت پناهندگان تصمیم‌گیری می‌کند. در واقع این هیئت است که تصمیم می‌گیرد چه کسی پناهنده کنوانسیونی یا پناهنده شخصی است که نیاز به حمایت دولت کانادا دارد.
واژه “پناهنده کنوانسیون” به کسانی اطلاق می‌شود که اکنون در کشوری به جز وطن خود هستند و امکان بازگشت به کشور خود را ندارند یا در صورت بازگشت، مورد شکنجه یا آزارهای مختلف قرار خواهند گرفت.
به هر حال شما به عنوان فردی که متقاضی پناهنده شدن در کشور کانادا است، باید ثابت کنید که جان شما در وطن خودتان به یکی از دلایل زیر به شدت در خطر است. این دلایل عبارت‌اند از:
- نژاد
- دین
- نظر سیاسی
- ملیت
- عضویت در یک گروه خاص اجتماعی
- گرایش‌های جنسی خاص
در واقع شما به یکی از این دلایل نیازمند دریافت کمک و حمایت از دولت کانادا هستید. چراکه در صورت بازگشت به وطن خود ممکن است با:
- شکنجه
- آسیب‌های جدی روحی، جسمی و مالی
- اجبار به حاضر شدن در دادگاه‌های غیرمنصفانه و یک‌طرفه
- تحمل کردن رفتارهای بی‌رحمانه
روبه‌رو شوید.
چطور می‌توان درخواست پناهندگی خود را به دولت کانادا اعلام کرد؟
ارائه درخواست پناهندگی در کانادا به دو صورت امکان‌پذیر است:
- ارائه درخواست پناهندگی کانادا در یکی از دفاتر سازمان مهاجرت این کشور
- ارائه درخواست پناهندگی کانادا در یکی از مبادی ورودی به محض وارد شدن به خاک این کشور
ارائه درخواست پناهندگی کانادا در یکی از دفاتر سازمان مهاجرت این کشور
پیش از توضیح این بخش و در ابتدای امر شاید بد نباشد بر این نکته تأکید کنیم که ارائه درخواست از این روش برای شما، به‌عنوان کسی که در ایران زندگی می‌کند، توصیه نمی‌شود. ما این توصیه را بنا به دلایل متعددی مطرح می‌کنیم. یکی از این دلایل، ارائه بیش از حد درخواست پناهندگی کانادا از جانب ایرانیانی است که اصلاً شرایط پذیرش ندارند. این موضوع باعث شده است که شرایط پذیرش پناهندگان ایرانی به‌مراتب و به نسبت سال‌های پیش دشوارتر شود. به همین جهت توصیه می‌شود شانس پناهنده شدن در این کشور را با ارائه درخواست به این شکل از میان نبرید.
به هر حال پروسه درخواست پناهندگی در کانادا با این شیوه به این صورت است که شما باید در دفتر مهاجرت، پناهندگان و شهروندان کانادا که به آن IRCC گفته می‌شود، ثبت‌نام کرده و تمام فرم‌های موجود در این بسته را تکمیل کنید.
یک افسر پرونده درخواست پناهندگی شما را بررسی کرده و اگر تمام موارد مورد نیاز و فرم‌های آن کامل باشد، یک برنامه مصاحبه حضوری برای شما تنظیم خواهد کرد. اگر شما در این مصاحبه حضوری، به اندازه کافی دلیل مستدل برای پناهنده شدن ارائه کنید و به صورت کلی جریان این مصاحبه خوب پیش برود، در مرحله بعدی و برای تکمیل پرونده یک جلسه معاینه پزشکی برای شما ترتیب داده خواهد شد.
پس از این جلسه و در صورتی که سلامت جسمی و روحی شما به طور کامل مورد تائید قرار بگیرد، یک نامه ارجاع که تائید می‌کند ادعای شما مورد قبول سازمان مهاجرت کانادا است، برای IRB صادر و به شما داده خواهد شد. در دست داشتن این نامه و تسلیم آن به هیئت IRB یعنی پروسه پناهنده شدن شما در کانادا در جریان است. همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شد،IRB یک هیئت مستقل است که در خصوص امور مهاجرت پناهندگان تصمیم‌گیری می‌کند.
ارائه درخواست پناهندگی کانادا در یکی از مبادی ورودی به محض وارد شدن به خاک این کشور
به شما توصیه می‌کنیم که اگر تمایل و تصمیم به پناهنده شدن در کشور کانادا را دارید، از این شیوه برای ارائه درخواست خود استفاده کنید. البته باز هم به دلیل آن‌که ایرانیان بسیاری با ویزای توریستی و به‌محض ورود به خاک کانادا، درخواست پناهنده شدن به این کشور داده‌اند، کار کمی پیچیده و سخت‌گیرانه شده است. اما به هر حال شانس موفقیت در پذیرفته شدن درخواست پناهندگی شما در این روش هنوز هم بالا است.
شما از هر یک از مرزهای زمینی، هوایی یا دریایی که وارد خاک کانادا بشوید، به محض ورود می‌توانید درخواست پناهندگی خود را به این کشور اعلام کنید. در واقع تمامی اطلاعاتی که برای پناهنده شدن به آن نیاز دارید در پک‌های ویژه، به محض ورود به خاک کانادا به شما داده خواهد شد.
پس از اعلام درخواست پناهندگی شما در یکی از مبادی ورودی کانادا، یک افسر، پرونده شما را بررسی خواهد کرد. این افسر موظف است در صورت تائید اثبات شرایط اولیه پناهندگی، نامه ارجاع به IRB را برای شما صادر کند. در صورتی که شما این نامه را از افسر پرونده خود دریافت کرده باشید به مدت 15 روز فرصت خواهید داشت که آن را به دفتر بخش حمایت از پناهندگان تسلیم کنید تا پروسه پذیرش شما به عنوان پناهنده، به طور کامل به جریان بیفتد.
نتیجه پذیرش یا رد درخواست پناهندگی کانادا چطور اعلام می‌شود؟
شما درخواست پناهندگی خود را به هر صورتی که اعلام کرده باشید، پس از تسلیم نامه ارجاع افسر پرونده خود به IRB، باید منتظر بمانید تا بررسی‌های نهایی این هیئت روی پرونده شما انجام شود. در نهایت این هیئت نظر نهایی خود را مبنی بر پذیرش یا عدم پذیرش شما به عنوان پناهنده طی جلسه‌ای اعلام خواهد کرد.
هنگامی‌که نامه ارجاع افسر پرونده را به هیئت IRB می‌دهید، فرم‌های مختلفی را نیز پر می‌کنید. یکی از مهم‌ترین اطلاعات این فرم‌ها، آدرس و راه‌های ارتباط با شما در کشور کانادا است. از طریق همین آدرس یا پست الکترونیک معتبری که در فرم‌ها یادداشت کرده‌اید، IRB با شما تماس خواهد گرفت. در طی این تماس روز اعلام نتیجه، مکان و ساعت برگزاری جلسه اطلاع داده خواهد شد.
در این جلسه به شما اعلام می‌شود که اگر به‌عنوان پناهنده پذیرفته‌شده‌اید، اکنون در قدم بعدی چه کارهایی باید انجام دهید؟ همچنین اگر با درخواست شما موافقت نشده باشد، تکلیف شما چیست؟
اگر IRB درخواست شما را برای پناهنده شدن در کانادا پذیرفته باشد، وضعیت شما در پرونده مهاجرتتان ” شخص محافظت شده ” خواهد بود.
به صورت کلی اگر درخواست پناهندگی شما مورد قبول واقع شده باشد، می‌توانید در کانادا بمانید و برای دریافت اقامت دائم در کانادا اقدام کنید. اما اگر IRB درخواست شما را رد کرده باشد، باید فوراً کانادا را ترک کنید. البته بسته به وضعیتی که اکنون دارید ممکن است واجد شرایط تجدد نظر باشید یا گزینه‌های دیگری روبه روی شما وجود داشته باشد.
چه دلایلی باعث رد درخواست پناهندگی خواهد شد؟
درخواست پناهنده شدن شما در کشور کانادا به چند دلیل ممکن است پذیرفته نشده یا به IRB ارجاع داده نشود. این دلایل عبارت‌اند از:
- شما توسط کشور دیگری که می‌توانستید در آن پناهنده شوید، به عنوان پناهنده کنوانسیون شناخته شده‌اید.
- وارد مرز کانادا با ایالات متحده آمریکا شده‌اید.
- شما به دلایل امنیتی یا انجام فعالیت‌های مجرمانه یا نقض حقوق بشر، مجرم یا تحت تعقیب هستید.
- قبلاً درخواست ویزای پناهندگی داده‌اید و درخواست شما بنا به دلایلی رد شده است.
- به دلایل مختلفی درخواست ویزای پناهندگی شما توسط IRB مورد تائید قرار نگرفته است.
- قبلاً درخواست پناهندگی داده‌اید اما پرونده باز خود را نیمه کاره رها کرده یا درخواست خود را پس گرفته‌اید.
نکته مهم دیگری هم در خصوص اعلام درخواست پناهندگی به کشور کانادا وجود دارد. طبق توافق نامه‌ای با عنوان ” توافق نامه کشور امن سوم” کانادا با آمریکا قراردادی امضا کرده است که طی آن افرادی که می‌خواهد درخواست پناهندگی به کانادا بدهند، باید در اولین کشور امن و پناهنده پذیری که پا می‌گذارند، این کار را انجام دهند. یعنی اگر فردی از مرز زمینی از آمریکا وارد کانادا شود، نمی‌تواند در کانادا درخواست پناهندگی بدهد. باید این کار در اولین کشور امنی که فرد به آن وارد می‌شود، انجام شود. در غیر این صورت این طور برداشت می‌شود که فرد احتمالاً قصد دیگری از اعلام درخواست پناهندگی خود به کانادا دارد. در غیر این صورت باید به‌محض ورود به آمریکا، به این کشور درخواست پناهندگی می‌داد. به همین دلیل با درخواست او موافقت نخواهد شد.
البته این قانون نیز شامل استثنائاتی می‌شود. یکی از آن‌ها این است که اگر خانواده متقاضی پناهندگی در کانادا باشند، فرد می‌تواند درخواست پناهندگی خود را در کانادا مطرح کند.
آیا می‌توان تا زمان تعیین تکلیف پرونده پناهندگی، در کانادا کار یا تحصیل کرد؟
درصورتی‌که شما واجد شرایط کار یا تحصیل در کانادا باشید، این امکان برای شما وجود دارد. در فرم‌های مربوط به اعلام درخواست پناهندگی، فرم خاصی با عنوان فرم شماره 12 وجود دارد. در این فرم اطلاعات اضافی شما درج خواهد شد. یکی از این اطلاعات اضافی، همین اطلاعات مربوط به درخواست کار یا تحصیل شما در کانادا است. پرکردن این فرم کافی است تا درخواست شما برای کار یا تحصیل در کانادا در حین بررسی پرونده پناهندگی شما بررسی شود. در واقع شما نیاز به ثبت درخواست در برنامه ویزای کار یا ویزای تحصیلی کانادا را ندارید.
این نکته را فراموش نکنید که اگر می‌خواهید در حین بررسی پرونده پناهندگی، در کانادا تحصیل کنید، باید پیش از ورود به خاک کانادا، از یک موسسه آموزشی معتبر مانند کالج یا دانشگاه کانادایی پذیرش گرفته باشید.
نکات آخر مربوط به درخواست پناهندگی در کانادا این است که :
- اگر شما متقاضی دریافت ویزای پناهندگی باشید، احتمال آن‌که سایر اعضای خانواده شما دارای اجازه کار یا تحصیل شوند، بسیار زیاد است.
- اگر در خانواده شما به عنوان متقاضی پناهندگی کانادا، کودکان مهد کودکی، دبستانی یا دبیرستانی وجود داشته باشد، برای این افراد نیاز به دریافت ویزای تحصیلی نخواهید داشت.
